يکشنبه ۰۹ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
دکتر رحمن قهرمان پور پژوهشگر و مدرس دانشگاه:
دکتر رحمن قهرمان پور پژوهشگر و مدرس دانشگاه در این یادداشت به نقد دیدگاه ناسیونالیست های رمانتیک در ایران و آثار منفی این نوع دیدگاه در عرصه سیاست خارجی و اقتصاد و موانع ایجادی آن بر سر راه تعامل سازنده با جهان می پردازد.
کد خبر: ۳۹۳۳۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۷
بیماری مزمن فساد اداری:
نگاهی به ویژگی‌های ساختار اداری سنتی و محیط اجتماعی و سیاسی تاریخ معاصر ایران نشانگر مفاسد اداری بسیاری بوده است. مقام و مسوولیت، ثروت کلانی به همراه داشت و بسیاری از افراد با دادن رشوه، به مقام‌های دولتی و حکومتی دست می‌یافتند و به این ترتیب، مسیر فساد را در جهت منافع شخصی می‌پیمودند.فساد اداری فقط ویژگی نظام‌های استبدادی سنتی نیست و در بیشتر نظام‌های اقتدارگرا و دیکتاتوری و حتی در بعضی دموکراسی‌های صنعتی دیده می‌شود.با وجود این، شکل‌های اداری، عمق و دامنه آن و مجاری و فنونی که از طریق آنها اعمال می‌شود، تابع ویژگی‌های اساسی نظام سیاسی است. از این رو، می‌توان فساد اداری را در اغلب حکومت‌ها و دوره‌های تاریخی ایران مشاهده کرد.در ادامه این گزارش، پدیده فساد اداری در دوران‌های مختلف تاریخ معاصر ایران از جمله در دوره قاجار و دوره پهلوی مورد بررسی قرار گرفته است .
کد خبر: ۳۹۳۲۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
مصطفی تقوی، رئیس گروه فلسفه علم دانشگاه شریف:
تجارب زیست فردی و اجتماعی اثبات نموده که دیگر دین پژوهان نمی توانند بدون توجه به فناوری دین پژوهی کنند (چه در معنای فلسفی و چه در معنای جامعه شناختی کلمه دین پژوهی) زیرا فلاسفه تکنولوژی به این نتیجه رسیده اند که تکنولوژی امری ارزشبار است و به این ترتیب برای دین پژوهان پرسش ایجاد شده که آیا ارزشهایی که توسعه تکنولوژی منجر به ترویج آنها می شود با ارزش های دینی سازگار هستند یا خیر؟در واقع ، توسعه فکری انسان از یک طرف باعث توسعه پرسشگری و خروج از مطلق پنداری ها شده و از طرف دیگر، باعث توسعه فناوری منجر به تغییر سبک زندگی و به دنبال آن؛ تغییر در ارزش ها و اخلاقیات و فرهنگ را فراهم می کند. در کنار این دو مورد، باید بحث حساسیت ها و تحفظات مربوط به عبور از مرزهای متعارف شناخت و عمل( نظیر ورود به مباحث انتقال جنین ، تراریخته ، آمیزش های بین گونه ای ، فناوری ها و تولیدات تهاجمی و کشتار جمعی، ویروس های نو ترکیب ، کشت بافت و .....) را نیز اضافه کرد که نیازمند دستیابی و توسعه فلسفه توجیه کننده برای مبادرت یا کناره گیری از این امور است.
کد خبر: ۳۹۳۱۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۶
نقد برنامه هفتم توسعه؛
بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه نشان دهنده ذکر عبارات مرتبط با تشکل‌های مردمی، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم نهاد و مواردی همانند در ۱۵ ماده است. اما تمامی این موارد در قالب اخذ خدمات و ارایه تکلیف بوده و هیچ رویکردی برای توسعه و تسهیل فعالیت این نهاد‌ها در برنامه هفتم توسعه دیده نشده است. در نگاهی کلان تر، به نظر می‌رسد که دولت مشارکت مردم را در اداره امور کشور، به ابزاری برای تامین منابع مالی و سرمایه گذاری و خریداران خدمات دولتی و پرداخت کنندگان مالیات و عوارض، تقلیل داده است.
کد خبر: ۳۹۲۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
توسعه نیافتگی اقتصاد ایران؛
حسین عظیمی آرانی (۱۳۲۷ در آران و بیدگل - ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۲ در تهران) اقتصاددان ایرانی بود. عظیمی در اولین سمینار بازسازی اقتصاد ایران پس از جنگ، که در سال ۱۳۶۸ برگزار شد، به صراحت نقایص و اشتباهات فاحش سیاست‌های تعدیل اقتصادی در برنامه اول توسعه را تشریح نموده و به درستی، بحران اقتصادی ناشی از آن را پیش‌بینی کرده بود. وی اعتقاد داشت اقتصاد، از علوم انسانی است، بنابراین تئوری اقتصاد ملی باید بر اساس اقتضائات ملی تدوین شود. فشار غیرمستقیم دولت بعضی‌ها آنقدر مرحوم عظیمی را در تنگنا قرار داد که منجر به حاشیه گرایی و سرانجام فوت او شد. زنده یاد دکتر حسین عظیمی در کتاب مدار‌های توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران، ص ۳۸۲ بیان می‌دارد که در جامعه‌ای که عمر متوسط تحولات سیاسی آن ۸ تا ۱۰ سال است هیچ گاه اقتصاد پا نمی‌گیرد. بعضی مرحوم‌ها در آخرت چگونه باید پاسخگوی فشار‌های وارد بر زنده یاد عظیمی باشند، خدا می‌داند. توصیه داریم که ویدئو کلیپ انتهای متن برای آشنایی با منظومه فکری حسین عطیمی را الزاما مشاهده کنید.
کد خبر: ۳۹۱۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
فلسفه کربلا؛
مهمترین خوانشی که در ایران از ماجرای کربلا شده، خوانش دکتر علی شریعتی است که هنوز تاثیر آن وجود دارد و نمادسازی‌های آن انجام می‌شود. رویداد۲۴ در گزارشی به قلم علیرضا نجفی نشان داده که شریعتی چه روایتی از ماجرای امام حسین و کربلا مطرح کرد و پیامد‌های آن در جامعه مذهبی ایران چه بود.در فلسفه تاریخی که شریعتی منادی آن است، موتور محرک تاریخ چیزی نیست جز کین‌توزی و انتقام‌جویی. وی با خوانشی ایدئولوژیک از واقعه کربلا، آن را در ذیل نظریه کین‌توزانه خود قرار می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۷۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۴
قدرت در شادمانی است؛
رالف والدو امرسون نوشته است «قدرت در شادمانی است». ما معمولاً شادمانی را نقطۀ مقابل قدرت و تلاشی غیرواقعی برای نشاط‌بخشیدن به اوضاع می‌دانیم. ولی امرسون می‌دانست شادمانی ذخیره‌ای برای خویشتن ماست، ابزاری برای شکل‌دادن به زندگی که می‌تواند جایگاه ما را در دنیای اجتماعی تغییر دهد و ما را به اجتماع وصل کند. در این روز‌ها که موجی از اخبار بد جهان را احاطه کرده است، شادمانی شایستۀ توجه است.شادمانی که جایگاهش را از دست داده و نادیده گرفته می‌شود می‌تواند لحظه‌ای آرامش و حمایت را به همراه بیاورد. فایدۀ اصلی‌اش در زمان بحران پدیدار می‌شود. صرف‌نظر از تجاری‌شدن فرهنگ شاد و سرخوشیِ کاذب سیاستمان، شادمانی ابزاری است که معمولاً هنگام فراموشی، با ایجاد آزادی عاطفی، ما را از بندهایمان رها می‌کند. شادمانی، حتی با برداشت امروزی از آن، نوعی قدرت هیجانی است که نباید نادیده گرفته شود. شادمانی «امید» منجی‌گرایانه یا «خوش‌بینی» سیاست‌مدارانِ سطح پایین نیست. شادمانی نوید‌های ساده‌تری می‌دهد.
کد خبر: ۳۹۰۴۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۴
درجلسه شورای سیاستگذاری فارابی مطرح شد:
حجت الاسلام والمسلمین رضا غلامی بیان کرد: جشنواره بین‌المللی فارابی بی‌تردید مهمترین رویداد علمی دانشگاهی و حوزوی است که در هر سال در عالی‌ترین سطح برگزار می‌شود. رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی افزود: کیفیت بخشی به علوم انسانی، ایجاد نشاط و سرزندگی در فضای علمی، کمک به ایجاد جو مثبت رقابتی و پاسداشت و تکریم اساتید و محققان نظریه پردازان و نوآوران از جمله کارکرد‌های جشنواره بین المللی فارابی به شمار می‌رود.
کد خبر: ۳۸۹۸۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۶
فساد مالی فرزندان شمخانی؛
ناگهانی و با سرعتی بالا رخ داد؛ دست به دست شدن صندلی دبیری شورای عالی امنیت ملی از علی شمخانی به علی‌اکبر احمدیان، روندی عجیب داشت؛ هم به لحاظ نحوه اطلاع‌رسانی، هم به لحاظ سرعت جابه‌جایی و مهم‌تر به لحاظ زمان این تغییر. دبیر جدید، «دریادار» است و دبیر قدیم «دریابان»؛ هر دو هم از اعضای سپاه پاسداران. علی‌اکبر احمدیان صبح دیروز با حکم ابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم، مسوولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی را بر عهده گرفت. روند این تغییر از آن جهت عجیب بود که شامگاه دوشنبه علی شمخانی در حساب توییتری خود، شعری از محتشم کاشانی نوشت: «حرفی که در حجاب ز گفت و شنود بود / آخر به رمز گفت و به ایما شنود و رفت»؛ بیتی که مشخص نبود خطاب به چه کسانی است و بابت چه موضوعی نوشته شده است.
کد خبر: ۳۸۸۸۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۳
محسن برهانی، حقوقدان:
از ۲۵ فروردین ماه که فرمانده ناجا اعلام کرد، روند مقابله با بی‌حجابی از فردا (شنبه) آغاز می‌شود تا همین امروز، ابعاد مختلفی از این طرح اجرایی شده است. ابتدا با ارسال پیامک‌هایی در این زمینه اطلاع‌رسانی شد. در مرحله بعد اعلام شد با خودرو‌هایی که در آن کشف حجاب صورت بگیرد، برخورد می‌شود. سپس خبر عدم ارایه خدمات اداری، عمومی و اجتماعی به افراد بی‌حجاب منتشر شد و در گام چهارم هم بحث پلمب مغازه‌ها و واحد‌های صنفی که در آنها افراد بی‌حجاب تردد داشته باشند، رسانه‌ای شد. ابهامات زمانی افزایش پیدا کرد که خبر رسید، وزارت کشور، طرح پلمب واحد‌های صنفی به دلیل بی‌حجابی را با استناد به مصوبه‌ای اجرایی کرده که هرگز در اختیار رسانه‌ها و حقوقدانان قرار نگرفته است. این در حالی است که اجرای هر مصوبه‌ای مطابق قانون باید به صورت شفاف و مستند دراختیار رسانه‌ها، کارشناسان و عموم مردم قرار بگیرد. برهانی، حقوقدان در گفت‌وگویی ویدئویی درباره حجاب و راهکار‌های حاکمیت برای مقابله با بی‌حجابی توضیح می‌دهد. او در بخشی از این گفتگو با اشاره به حواشی رخ داده در بحث حجاب تاکید می‌کند که همه این فجایع ناشی از عبور از حیطه قانون است.
کد خبر: ۳۸۸۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۲۳
دکتر پویا جبل عاملی:
نظریه‌پردازان MMT برای نسخه چاپ پول خود و نترسیدن از کسری بودجه به هر مقدار، دولت‌هایی را در ذهن دارند که تاکنون همواره مراقب کسری بودجه خود بوده و حجم پول را متناسب با مختصات واقعی اقتصاد افزایش داده‌اند و برای خود اعتبار ایجاد کرده‌اند؛ اما کافی است همین دولت‌ها اعلام کنند نسخه پولی مدرن را سرلوحه قرار داده‌اند تا زمین بازی به کلی تغییر کند و اعتبار منتشر‌کننده پول از بین برود و آنان شاهد باشند که چاپ پول تنها منجر به تورم و در حالت حدی منجر به سقوط سیستم پولی شود.اینکه می‌توان با متغیر‌های پولی در وانفسای تحریم‌هایی که تنگنا‌های عرضه را دو چندان ساخته، رونق ایجاد کرد، قدم گذاردن در جاده‌ای است که انتهای آن تحقق تورم‌های بی‌سابقه در تاریخ اقتصاد ایران خواهد بود.
کد خبر: ۳۸۸۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۴
رضا نصری تشریح کرد:
در گفتگویی که با رضا نصری، کارشناس حقوق بین الملل انجام شده است، وی در رابطه با تنش‌های اخیر میان ایران و غرب، وضعیت پرونده هسته‌ای کشورمان و اثرات سفر گروسی بر نشست آتی شورای حکام مطالبی را طرح نموده است. او در این گفتگو با عنوان این مطلب که «مسوولان کشورمان باید بپذیرند که رابطه میان ایران و آژانس یک رابطه صرفاً «فنی» نیست و تعامل میان این دو همواره در یک فضای «سیاسی» شکل می‌گیرد»، وی با انتقاد از رویکرد روسیه در ارائه یک تصویر غیرواقعی از همکاری تهران با مسکو در حمله به اکراین تاکید می‌کند: روسیه با اغراق در مورد میزان مشارکت ایران در اوکرین یک کارکرد سیاسی، یک کارکرد اقتصادی، یک کارکرد راهبردی و حتی یک کارکرد امنیتی دارد. که به تشریح این رویکردها پرداخته است. وی از مواردی نظیر احتمال حمله اسرائیل به ایران، مواجه اعراب و آمریکا با افزایش تنش میان تهران و تل آویو و تاثیر برخورد با معترضان بر وجهه ایران در جهان نیز یاد کرده است که در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید.
کد خبر: ۳۸۶۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۱۳
پایان پروژه تجدد در ایران؟
یکی از نظریه‌پردازانی که درخصوص التهابات اخیر صورت‌بندی را مبتنی‌بر ایده خود از «وضع‌شناسی جامعه ایران معاصر» ارائه داده‌اند، دکتر حسین کچویان است. در ادامه نگاهی به مباحث وی ابتدا درخصوص تصویر کلی از جامعه می‌اندازیم و سپس توضیح او از التهابات اخیر را در پرتو آن معنادار می‌سازیم. دکتر کچویان به دنبال معنادار ساختن التهابات در ذیل تجدد هستند که باید گفت، شاید درخصوص برخی حوادث چند دهه گذشته کارآمد باشد، اما درخصوص مسائلی نظیر اتفاقات سال‌های ۹۶ و ۹۸ حداقل نمی‌توان نقشی انحصاری را برای تجدد لحاظ کرد.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۱۶
شورای فرهنگ عمومی کشور موافقت نمود:
پیرو درخواست جمعی از رؤسای دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز تحقیقی فعال در زمینه علوم انسانی اسلامی و نیز مجمع عالی علوم انسانی اسلامی از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس شورای فرهنگ عمومی) مبنی بر تعیین روز ارتحال آیت الله مصباح یزدی (دوازدهم دی ماه) به عنوان روز علوم انسانیِ اسلامی، شورای فرهنگ عمومی کشور به عنوان مرجع تصویب اولیه تقویم فرهنگی کشور، در جلسه مورخ ۲۲ آذرماه خود، با این پیشنهاد موافقت و سپس مصوبه مزبور را جهت تایید نهایی برای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نمود.
کد خبر: ۳۸۵۳۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۲۶
در پس طرفداریِ ورزشی؛
ورزش چه دارد که ما را به حاشیه‌های روانی می‌کشاند؟ برای اعصار متمادی ورزش منجلابی از استعاره‌ها بوده است: ورزش جنگ است، ورزش مذهب است، ورزش تجارت است، ورزش عشق است، ورزش نفرت است. اما براساس شاخه‌ای از روان‌شناسی اجتماعی به نام نظریۀ مدیریت هراس، جواب این معما نه روی سکوها، بلکه در گورستان یافت می‌شود. ورزش ربطی به زندگی ندارد؛ به مرگ مربوط است.نعره‌های تماشاگران در کنار زمین حاکی از یک جنگ تمام‌عیار است. سلاح چنین نبردی نه نیزه و شمشیر، بلکه شوت‌هایی است که مهاجمان به قلب دروازۀ حریف شلیک می‌کنند. دراین‌میان، یکی جان می‌دهد و یکی قهرمانانه فریاد می‌کشد. حکایت زمین چمن، مثل میدان‌های جنگ، حکایت مرگ و زندگی است. اگر بازیکن‌ها کاری بی‌همتا نکنند تا خود و هواداران تیمشان را در تاریخ ماندگار کنند، به مرگ محکوم خواهند شد؛ و همین هراس از مرگ است که عقل از سر تماشاگران می‌پراند.
کد خبر: ۳۸۴۹۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۸
در پنجمین سال تصویب قانون هوای پاک؛
سمیه رفیعی از منتقدان نحوه مدیریت معضل آلودگی هوا در تهران و کلانشهرهاست و آلودگی هوا را نتیجه بی‌مسئولیتی متولیان قانون هوای پاک می‌داند. قانونی که به گفته او حاصل همه تلاش‌های قبلی فعالان و دغدغه‌مندان محیط‌زیست در دهه‌های گذشته برای تقنین در حوزه ابرمعضل آلودگی هوا بود.وی درباره کاهلی دستگاه های در حوزه قانون هوای پاک گفت: سازمان حفاظت زیست به‌عنوان دستگاه اصلی هماهنگ‌کننده و فرماندهی مقابله با آلودگی هوا در این قانون فقط به کمتر از ۱۰ درصد از ۶۰ مورد تکلیف خود در قانون هوای پاک عمل کرد . رفیعی تاکید کرد:مهمترین مساله در موضوع آلودگی هوا این است که در این‌باره آدرس‌های اشتباه بسیار داده می‌شود. تعداد مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات در کشور ما سالانه ۱۵ هزار نفر است، اما طبق آمار رسمی وزارت بهداشت تعداد مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا ۴۵-۴۲ هزار نفر است. این یعنی آلودگی هوا یک چالش اساسی است و یک امر فانتزی نیست.وی افزود: رسانه‌ها و تشکل‌ها مطالبه روی قانون هوای پاک داشته باشند. این قانون اگر اعمال می‌شد الان مساله‌ای به نام آلودگی هوا نداشتیم. اگر سازمانی مطلبی عنوان کند که در قانون هوای پاک نیست باید از مجلس مطالبه کرد تا قانون اصلاح شود. این کشور خانه ماست و ربطی به نوع حکومت ندارد. اگر این حکومت برود و صد حکومت دیگر بیاید خانه من عوض نمی‌شود. اینجا خانه من است و باید این را اصلاح کرد و باید دل ما برای کشور بسوزد، باید دل ما برای فرزندان خودمان بسوزد.
کد خبر: ۳۸۴۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۹/۰۱
خشم جامعه از طردشدگی؛
عماد افروغ، جامعه شناس، با اشاره به اینکه طردشدگی سیاسی به موضوع مشارکت بازمی گردد، فرایند گزینش سیاسی در انتخابات یا سطوح پایین‌تر مشارکتی به شکلی است که راه را برای حضور اکثریت جامعه بسته است. اعتراضات اخیر جنبش اجتماعی نیست بلکه خشم شهری و شورش طردشدگان است. این اعتراضات اگر می‌خواهد به حنبش تبدیل شود باید دارای رهبری، سازماندهی، انسجام ایدئولوژیک شود، عقبه داشته و درون زا باشد. این اتفاقات تا به درون گره نخورند، به جنبش عظیم اجتماعی تبدیل نمی‌شوند. سابقه خوب جنبش‌های دانشجویی درگذشته را داشتیم، عدالت‌خواهی‌های دهه ۷۰ و ۸۰ و حوادث ۱۶ آذر را داریم، اما دانشجویان این جنبش‌ها جذب قدرت سیاسی شدند. اگر آنها مستقل باقی می‌ماندند و به روشن‌فکری خود ادامه می‌دادند؛ نتایج بهتری را شاهد بودیم.
کد خبر: ۳۸۴۲۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
نهمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی؛
وزیر جهاد کشاورزی در پیامی به نهمین کنگره ملی علوم ترویج و آموزش کشاورزی، منابع طبیعی، و محیط زیست پایدار در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز تاکید نمود: بهبود ضریب نفوذ دانش و فناوری در بخش کشاورزی لازمه دستیابی به امنیت غذایی پایدار و بهبود معیشت جوامع کشاورزی، روستایی و عشایری است.
کد خبر: ۳۸۳۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۶/۱۶
کشوری که می‌توانست صنعتی باشد؛
باتوجه به شاخص‌های اقتصادی، مکزیک می‌توانست مثالی از یک کشور صنعتی باشد که به سرعت درحال رشد است، اما درحال حاضر، این کشور با درآمدی متوسط، بیشتر شبیه به کشور‌های صادرکننده منابع طبیعی است. از سوی دیگر، یافتن دلایل اصلی عدم توسعه و رشد کافی مکزیک به قدری سخت است که نظریه پردازان توسعه را به پاسخ به این سوال وادار می‌کند که به چه میزان درباره دلایل عدم رشد کشور‌ها می‌دانند.
کد خبر: ۳۸۲۱۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۰
ناصر فکوهی؛
دنیا در نوعی گرایش فراگیر به سمت علوم فنی و فناوری رفته و دولت‌ها هم تمایل کمتری جهت سرمایه گذاری روی علوم انسانی و اجتماعی پیدا کرده اند. از طرف دیگر، در کشور‌های در حال توسعه به دلیل عدم رشد دموکراسی و ضعف آن، به همان میزان شاهد محدودیت ظرفیت دموکراتیک برای نقد اجتماعی و لذا دانش اجتماعی و انسانی می‌باشیم. تا جایی که بعضا برخی از دولت‌ها بدلیل آنکه علوم اجتماعی و انسانی باعث شکستن مربع شوم فردی (عصبانیت و ترس، هیجانات، لجبازی، ناامیدی) در سطح فرد شده، در سطح سازمان و نهاد باعث شکل گیری فرهنگ سازمانی می‌شود و در سطح کلان، باعث کنار نهادنقالب زندگی عرفی شده می‌گردد، از آن اجتناب دارند.
کد خبر: ۳۸۱۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۴